3.1.7. Aansluiting leefomgeving

Vervangende thuisomgeving

Het Nederlandse beleid is erop gericht jongeren een vervangende thuisomgeving te bieden die aansluit op hun behoeften en ontwikkeling. Het doel is dat kinderen jongeren zich in deze leefomgeving op hun gemak voelen en zichzelf kunnen zijn. 

Eén leefwereld

Professionals in de jeugdhulp met verblijf denken vaak nog in losse onderdelen, zoals de ‘leefgroep’, ‘school’ en ‘thuis’. Maar voor jongeren zelf is hun leefwereld één geheel, waardoor hun ervaringen niet in strikt afgebakende categorieën lijken te passen. Het is daarom belangrijk dat je als professional aansluit bij de hele leefwereld van de jongere. Onderwijs speelt hierbij een centrale rol: het bevordert herstel van het normale leven. 

Volgens onderzoek van Beld en collega’s (2019) lopen jongeren met een gebrek aan zelfregulatie meer risico op sociale uitsluiting en afwijzing door hun klasgenoten. Deze problemen komen vaak doordat ze sociale signalen niet goed begrijpen of verwerken. Dat kan leiden tot verschillende vormen van probleemgedrag.

Meedoen op school 

Voor jongeren is school een belangrijke omgeving waar competentie, autonomie en verbondenheid samenkomen (Beld et al., 2019). Maar voor jongeren in de jeugdhulp met verblijf is naar school gaan niet altijd vanzelfsprekend. Zij hebben bijvoorbeeld een taal- of leerachterstand, waardoor zij minder kunnen profiteren van het onderwijsaanbod. Of ze hebben moeite met het gedrag dat nodig is om mee te doen op school (Leone & Weinberg, 2010). 

Als professional is het belangrijk om daar oog voor te hebben. Werk samen met ouders en school om deze jongeren een zo normaal mogelijke schooltijd te bieden (art. 28 IVRK). Er is behoefte aan betere samenwerking tussen jeugdhulp en onderwijs. Zo kunnen jongeren die niet thuis opgroeien toch toegang krijgen tot goed onderwijs (Beld et al., 2010; Leone & Weinberg, 2010).