3.1.3. Contact met kinderen en jongeren

Contact maken

Als jeugdhulpverlener is het belangrijk aan te sluiten bij de denk- en leefwereld van jongeren. Dat doe je door hen goed te leren kennen: door te luisteren, vragen te stellen en interesse te tonen. Zorg dat je bereikbaar en beschikbaar bent, en stel jezelf open. Laat zien dat je vertrouwen hebt in de toekomst van een kind/jongere. 

Motivatie en zelfregulatie 

Door aandacht te besteden aan motivatie, alliantie (de werk- of vertrouwensrelatie tussen jongere en professional) en hoe gedragsverandering werkt, ondersteun je de zelfregulatie. Een positief pedagogisch klimaat met empathie, begrip en structuur biedt een veilige en ondersteunende omgeving waarin jongeren groeien kunnen en zich ontwikkelen (Roest, 2022). 
 
Veel jongeren hebben negatieve ervaringen, zowel binnen als buiten de hulpverlening. Dit kan hun motivatie en zelfregulatie beïnvloeden (De Vos & Van Hove, 2023; Roest, 2022). Als professional is het belangrijk dat je de link tussen de ervaringen en het gedrag begrijpt, om zo het pedagogisch klimaat te bevorderen.

Veilige en ondersteunende omgeving

Een goede alliantie draagt bij aan het succes van de behandeling. Voor een goede samenwerking is een vertrouwensband en een goede werkrelatie nodig, waarin open communicatie, respect en empathie centraal staan. Creëer een veilige en ondersteunende omgeving waarin jongeren zich gehoord voelen en zich kunnen uiten. Hiermee leg je de basis voor een effectieve samenwerking (Barnhoorn et al., 2013; Roest, 2022).

Motivatie verkennen

Hoop en vertrouwen in de toekomst van jongeren hebben een positieve invloed op het pedagogische klimaat. Gebruik motiverende gespreksvoering en een traumasensitieve aanpak om hun motivatie te versterken en gedragsverandering te stimuleren. Dit bevordert direct de zelfregulatie in het pedagogische klimaat (Eenshuistra, 2021, Harder, 2015; Ligtenberg, 2017; richtlijn Traumagerelateerde problemen).

Door samen met kinderen of jongeren hun motivatie te verkennen, oefen je als professional een positieve invloed uit op het pedagogische klimaat. Stel daarnaast doelen die voor hen betekenis hebben (Harder, 2015; richtlijn Traumagerelateerde problemen). Hierdoor neemt mogelijk ook het aantal incidenten af (Fish & Morgan, 2021; Van der Helm, 2019).

De kwaliteit van de relatie tussen jongeren en professionals kan invloed hebben op het ontstaan en voortduren van ongewenst gedrag. Incidenten zoals agressie of zelfbeschadiging kunnen ervoor zorgen dat het verblijf verlengd wordt. Hoewel de reden is om bescherming te bieden, gaat dit vaak ten koste van de autonomie van een kind of jongere (Van der Helm, 2019).