6.1.1. Persoonlijk contact
Toelichting op de aanbeveling
-
Geef prioriteit aan persoonlijk contact, door het eigen verhaal van de jongere te erkennen en de ouders hierbij te betrekken.
Begeleiding op maat
Door actief te luisteren naar de ervaringen, achtergrond en persoonlijke verhalen van een de jongere, kun je ondersteuning en begeleiding op maat bieden. Door hun verhaal te (h)erkennen bouw je een vertrouwensband op. Neem de jongere serieus in het persoonlijk contact en geef ruimte om zelf beslissingen te nemen. Hierdoor ontstaat een veilige en ondersteunende omgeving waarin die zich gehoord, gezien en begrepen voelt.
Steunende omgeving
Als professional kun je dit proces ondersteunen door een omgeving te creëren waarin jongeren hun verhaal kunnen delen. Toon oprechte interesse in wat hen bezighoudt, zodat ze zich gehoord en begrepen voelen. Moedig hen aan om hun ervaringen te onderzoeken, hierop te reflecteren en ze te accepteren. Dat draagt bij aan een positief zelfbeeld en een gevoel van eigenwaarde. Betrek ook de ouders, zodat je een beter beeld krijgt en het persoonlijke contact kunt versterken (zie Ouderschap en ouderbetrokkenheid). Zo leg je een stevige basis voor groei en succes na de jeugdhulp (Stams & Van der Helm, 2017; Van der Helm, 2019).
Belang van een vertrouwensband
Een vertrouwensband met professionals is essentieel om jongeren te steunen, zowel tijdens als na hun verblijf in een jeugdhulpinstelling (Prendergast et al., 2024; Spijkerboer et al., 2023). De band biedteen basis voor emotionele steun en praktische begeleiding en advies bij het omgaan met de uitdagingen van zelfstandigheid. Deze relatie vraagt om wederzijds respect, begrip en betrokkenheid. Hierdoor voelen jongeren zich gehoord, begrepen en serieus genomen in hun behoeften en wensen voor de toekomst.
De presentiebenadering is hierbij een waardevol hulpmiddel. Deze legt de aandacht op de relatie tussen hulpverlener en jongere. De presentiebenadering biedt tegenwicht aan het puur volgen van afspraken en protocollen, en bevordert een mensgerichte in plaats van proceduregerichte benadering (Spijkerboer et al., 2023). Daarbij stem je af op de behoeften van de jongere, ben je aanwezig en oordeel je niet (NJi & Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie, 2024).
Verdieping en onderbouwing
Voor jongeren die de jeugdhulp verlaten en op weg zijn naar een zelfstandig leven, is het vermogen om hun eigen ervaringen, zowel de uitdagingen als de successen, te erkennen, te accepteren en te integreren in hun identiteit belangrijk. Het omvat het vermogen om de eigen ervaringen, zowel de uitdagingen als de successen, te erkennen, te accepteren en te integreren in hun identiteit. Dit proces van zelfreflectie en zelfacceptatie speelt een belangrijke rol bij het opbouwen van een positief zelfbeeld en een gevoel van eigenwaarde (Ryan & Deci, 2017; Dings, 2020).
Wanneer jongeren hun eigen verhaal erkennen, begrijpen en accepteren, kunnen ze leren van hun ervaringen en groeien als individu. Hierdoor kunnen hulpverleners betere hulp bieden, mits hulpverleners dit ook doen. Ze ontwikkelen veerkracht en leren omgaan met moeilijkheden op een constructieve manier. Door te begrijpen hoe hun ervaringen hen hebben gevormd, kunnen jongeren ook beter begrijpen wie ze zijn en wat ze willen bereiken in het leven. Een positieve houding ten opzichte van zichzelf en hun levenservaringen is essentieel voor het opbouwen van zelfvertrouwen en het realiseren van hun eigen potentie. Jongeren die hun eigen verhaal erkennen en omarmen, hebben de kracht om obstakels te overwinnen en hun doelen na te streven met vastberadenheid en veerkracht (Bennik et al., 2019; Van der Laan, 2022).