6.1.3. Perspectiefplan
Toelichting op de aanbeveling
-
Start bij opname in de jeugdhulp met verblijf met het opstellen van een perspectiefplan. Stem het perspectiefplan af op het perspectief van de jongere. Schets gezamenlijk een duidelijk traject wat voorspelbaar is en de motivatie versterkt. Zorg dat het plan een weerspiegeling is van persoonlijke doelen en wensen. Houd bij het vervolgtraject rekening met financiële aspecten, verlengde jeugdzorg, Wmo en integrale trajectzorg.
Perspectiefplan opstellen
Een perspectiefplan vormt een belangrijke stap om te verduidelijken wat een waardevol leven voor de jongere betekent. Het beschrijft hun gewenste doelen en levensstijl, en de stappen om die te bereiken (NJi, z.d.-b). Zelf opgestelde doelen geven richting, betekenis en voldoening. Ze kunnen persoonlijk zijn of maatschappelijk, en het bereiken ervan draagt bij aan ontwikkeling en zelfrealisatie (Dijkstra et al., 2019).
Betrek als professional ouders actief bij het opstellen van het perspectiefplan. Dit vergroot hun betrokkenheid en begrip van het proces. Zo versterk je hun rol als samenwerkingspartner in de zorg van hun kind (zie ook Ouderschap en ouderbetrokkenheid). Maak hierbij gebruik van de verklarende analyse.
Persoonlijke en maatschappelijke doelen
Stel samen de jongere persoonlijke en maatschappelijke doelen op en werk er samen aan. Zo ervaren zij richting en betekenis in hun leven na de jeugdhulp. Het bereiken van deze doelen versterkt hun eigenwaarde en draagt bij aan welzijn en tevredenheid. Ondersteun hen daarom bij het identificeren, stellen en bereiken van doelen, zowel op persoonlijk als op maatschappelijk vlak. Hiermee help je hen om een waardevol leven op te bouwen na de jeugdhulp (Dijkstra et al., 2019; richtlijn Traumagerelateerde problemen).
Ondersteuning bij lvb
Jongeren met een licht verstandelijke beperking (lvb) hebben specifieke zorg- en ondersteuningsbehoeften. De standaard jeugdhulp dekt deze vaak niet volledig. Jongeren met een lvb kunnen moeite hebben met het begrijpen van complexe informatie, het nemen van beslissingen en het zelfstandig uitvoeren van dagelijkse taken. Voor deze doelgroep is een duidelijk, gestructureerd en aangepast zorgtraject essentieel.
Verdieping en onderbouwing
Een voorbeeld is het ontwikkelen van een leerplan om de jongere te helpen en begeleiden bij het behalen van hun educatieve doelen, is het belangrijk dat het onderwijsniveau tijdens de jeugdhulp met verblijf op peil gehouden. Zoals met een diploma of beroepsopleiding, en het ontwikkelen van professionele vaardigheden. Het opbouwen van gezonde relaties en een ondersteunend netwerk van vrienden, familie en mentoren is eveneens cruciaal voor hun welzijn (Van der Helm et al., 2017).
Op persoonlijk vlak kunnen doelen variëren van het behalen van academische prestaties, zoals het behalen van een diploma of het voltooien van een opleiding tot het vinden van een passende baan of het ontwikkelen van specifieke vaardigheden. Deze doelen bieden jongeren niet alleen een gevoel van richting en voldoening, maar helpen hen ook bij het opbouwen van zelfvertrouwen en veerkracht (Dijkstra et al., 2019; Harder, 2015; richtlijn Uithuisplaatsing en terugplaatsing en richtlijn Traumagerelateerde problemen).
Aanpassingen voor de LVB doelgroep
- Individueel Ondersteuningsplan: alle jongeren moeten een individueel ondersteuningsplan hebben dat specifiek is afgestemd op hun behoeften en capaciteiten. Dit plan moet regelmatig geëvalueerd en aangepast worden in samenwerking met de jongere en hun netwerk.