Een terugvalpreventieplan
Toelichting op de aanbeveling
-
Stel voor de afronding van de behandeling een terugvalpreventieplan op.
Rond bij voorkeur ieder behandeltraject af met een terugvalpreventieplan. Het komt regelmatig voor dat kinderen later in hun leven, bij het intreden van een nieuwe levens- en/of ontwikkelfase, opnieuw traumagerelateerde klachten ervaren. Bespreek dat deze klachten van tijdelijke aard kunnen zijn, maar dat als ze aanhouden opnieuw een traumabehandeling nodig kan zijn. Het terugvalpreventieplan beschrijft de signalen van terugval, waarop kinderen en/of hun ouders alert kunnen zijn en welke acties ze kunnen ondernemen. De signalen kunnen per kind en gezin verschillen. Een terugvalpreventieplan is dan ook per definitie maatwerk. De acties in het terugvalpreventieplan richten zich op herstel van het veiligheidsgevoel en het bevorderen van de ontwikkeling en een gezond leef- en dagritme van het kind. Het terugvalpreventieplan beschrijft ook bij wie kinderen en hun ouders bij terugval terecht kunnen. Daarnaast vraagt de behandelaar toestemming om belangrijke derden, zoals een huisarts of jeugdprofessional in de wijk, over het terugvalpreventieplan te informeren.
Verdieping en onderbouwing
Over de term terugvalpreventie is door de ontwikkelgroep uitgebreid gediscussieerd. De klinische praktijk ziet dat een traumabehandeling succesvol doorlopen kan worden, maar dat sommige kinderen enige tijd later opnieuw voor behandeling worden aangemeld. Dat gaat vooral op voor kinderen die meervoudig en interpersoonlijk getraumatiseerd zijn. De ontwikkelgroep merkt op dat in een nieuwe levens- en ontwikkelfase de betekenisgeving over wat iemand heeft meegemaakt kan veranderen. Ook komt het voor dat kinderen nieuwe stressvolle en ingrijpende levensgebeurtenissen meemaken. In beide situaties kunnen er opnieuw (traumagerelateerde) problemen en zorgen ontstaan, waarvoor jeugdhulpverlening geïndiceerd is.
Plan opstellen
Hoewel de ontwikkelgroep niet helemaal tevreden is over de term terugvalpreventie is het advies wel om een plan op te stellen met veelvoorkomende signalen en informatie over waar een kind met vragen terecht kan. Dat moet in samenspraak met het kind, het gezin en andere betrokkenen gebeuren.
Controleafspraak
In het verlengde van dit plan sprak de ontwikkelgroep over een jaarlijkse controleafspraak. In eerste instantie overwogen de experts een jaarlijkse controleafspraak voor de groep meervoudige en interpersoonlijke getraumatiseerd kinderen. Maar wetenschappelijk bewijs voor zo’n ingrijpend advies ontbreekt nog. Daarom is de jaarlijkse controle opgenomen als Kennislacune, met als advies om de kosten en effectiviteit te onderzoeken.