Gedeelde besluitvorming

In de jeugdhulp is het van belang om goed met elkaar samen te werken en ervoor te zorgen dat kinderen, jongeren en ouders voldoende informatie krijgen om op een volwaardige manier mee te kunnen praten en beslissen.

Samenwerking

Het is belangrijk dat je de kinderen, jongeren en ouders waar je mee werkt, uitnodigt tot samenwerking en hen tijdens het hele hulpproces bij de besluitvorming betrekt. De beslissingen hebben immers een grote impact op hun leven. Daarom horen de wensen en verwachtingen van kinderen, jongeren en ouders leidend te zijn. Hún ervaringen, hún kijk op de problematiek en de oplossing ervan vormen het uitgangspunt voor de afwegingen die je maakt. Hun actieve deelname bevordert bovendien het effect van de hulpverlening. Zo komt er een proces van gedeelde besluitvorming op gang.  

Professionals, waar mogelijk van verschillende disciplines, hebben met ouders, kind of jongere een gezamenlijke verantwoordelijkheid om het hulpproces te laten slagen. Dat betekent dat het van belang is om samen te werken. Zie voor uitgebreide informatie en aanbevelingen de richtlijn Samen beslissen over hulp. Tips en tools voor gedeelde besluitvorming zijn te vinden op de website van het Nederlands Jeugdinstituut: Hoe werk ik goed samen met jongeren en hun ouders?

Veiligheid voorop 

Wanneer de veiligheid van het kind of jongere in het geding is, is gedeelde besluitvorming niet altijd mogelijk. Je geeft ouders en kinderen in zo’n geval uitleg hoe meningen zijn meegewogen, waarom een andere keuze wordt gemaakt en wat daarvan de consequenties zijn. Ook bied je gelegenheid hierop te reageren.

Samenwerking in gedwongen kader 

In het gedwongen kader kunnen er minder keuzemogelijkheden zijn en aan bepaalde keuzes kunnen andere voorwaarden of consequenties worden verbonden. Dit maakt het hulpproces complex, maar het onderstreept het belang van een goede samenwerking. Kinderen, jongeren en ouders horen ook bij hulp in een gedwongen kader uitvoerig geïnformeerd te worden over de keuzemogelijkheden, hoe ze kunnen participeren en wat hun rechten en plichten zijn.  

Voldoende informatie 

Om volwaardig mee te kunnen praten en beslissen, behoren kinderen, jongeren en ouders voldoende informatie te krijgen. Een richtlijn kan daarbij helpen. Je bespreekt de richtlijn met de jongere en ouders. De stappen in het hulpproces worden in begrijpelijke taal uitgelegd. Net als de keuzemogelijkheden die er zijn. Daarbij houdt je rekening met emoties en reacties van de jongere en ouders. Ook bied je ruimte om samen na te gaan welke mogelijkheden de jongeren en ouders zelf zien en hoe zij aankijken tegen voorgestelde opties. Je wijst de ouders op de specifieke informatie voor ouders op www.nji.nl.

Jongerenparticipatie 

Elk kind heeft, ongeacht zijn leeftijd, het recht om zijn of haar mening te geven. Dit is een internationaal kinderrecht dat vastligt in het General Comment No. 12 van het Kinderrechtencomité United Nations uit 2019. Het comment beschrijft ‘The right of the child to be heard’. Daarin staan de volgende vijf vertrekpunten genoemd: 

• voldoende toegang tot begrijpelijke informatie
• gehoord worden
• serieus genomen worden
• terugkoppeling krijgen over de beslissing die is genomen
• de mogelijkheid krijgen om te klagen over de beslissing