Hoe kun je een richtlijn gebruiken?
Je kunt de richtlijnen op diverse momenten met een verschillend doel raadplegen, bijvoorbeeld ter voorbereiding van een gesprek, tijdens een gesprek of als naslagwerk. In casuïstiek kun je de richtlijnen op de onderstaande manieren benutten.
Onderzoeken wat er aan de hand is
Als je zorgen hebt over de ontwikkeling van een kind helpen de richtlijnen je om beter te begrijpen wat de achtergrond van deze zorgen is. Verschillende richtlijnen bieden informatie over de elementen die een rol spelen bij het ontstaan van specifieke problemen. Ook staat er in hoe je kunt signaleren en diagnostiek kunt uitvoeren. Ter ondersteuning zijn wetenschappelijk onderbouwde instrumenten opgenomen die je kunt gebruiken om de situatie in kaart te brengen.
Zoeken naar een passende aanpak
De richtlijnen geven veel informatie over wat werkt bij bepaalde zorgen of problemen. Ze beschrijven de gewenste houding en competenties van de professional. Ze reiken hulpmiddelen aan die bruikbaar zijn in de ondersteuning. Ook zetten ze op een rij welke interventies effectief zijn voor welke doelgroep, zodat je dit niet zelf hoeft uit te zoeken.
Keuzes onderbouwen
De richtlijnen ondersteunen je bij het objectiveren van zorgen en signalen. Je kunt de richtlijnen gebruiken om te motiveren hoe je naar de hulpvraag kijkt, welke aanpak jou passend lijkt of welke interventie je voorstelt. Ze kunnen je helpen om in een gesprek of verslag onder woorden te brengen waarom je doet wat je doet. Richting ouders of kind, maar ook in je team of in het contact met professionals uit andere organisaties.
Ouders, kinderen en jongeren uitleg geven
Je kunt de richtlijnen benutten voor psycho-educatie aan ouders, kinderen of jongeren. Het duiden van de aard en oorzaak van de klachten kan ruimte geven om samen aan oplossingen te werken. De richtlijnen helpen je ook om na te gaan welk gedrag bij een bepaalde ontwikkelingsfase hoort. Veel van de richtlijnen besteden aandacht aan wat de omgeving het beste kan doen of juist moet laten als een kind bepaald gedrag vertoont.
De procesrichtlijnen zoals Samen beslissen over hulp en de richtlijnen over hulpvormen zoals Pleegzorg, helpen je om ouders te informeren over de stappen die je volgt. Zo weten ze beter wat ze kunnen verwachten of welke vragen ze kunnen stellen. Bij een moeilijke boodschap kan het helpen als je uitlegt dat je keuze gebaseerd is op overeenstemming binnen de beroepsgroep over wat ‘goed’ handelen is.
Tijdens casuïstiekbespreking
Met behulp van de richtlijnen kun je het handelen van jezelf en van collega’s toetsen. Bijvoorbeeld door bij casuïstiekbespreking altijd de vraag stellen: ‘Wat staat hierover in de richtlijnen?’ of ‘Welke richtlijn zou behulpzaam kunnen zijn?’.
De richtlijnen zijn ook geschikt voor het organiseren van tegenspraak. Dat houdt in dat collega’s meedenken over beslissingen en je kritisch bevragen en toetsen. Dit helpt om aannames en denkfouten te ondervangen. Sommige organisaties maken het gebruik van richtlijnen een vast onderdeel van deze besprekingen.