5. Aanpak en interventies

In Aanpak en interventies lees je wat er nodig is om middelengebruik bij jongeren bespreekbaar te maken. Ook bespreken we welke bewezen effectieve preventieprogramma’s beschikbaar zijn om problematisch middelengebruik te voorkomen bij jongeren met een verhoogd risico. En welke interventies beschikbaar zijn om bestaand middelengebruik en -misbruik te verminderen.

Bespreekbaar maken met jongeren en ouders

Wat is er nodig om middelengebruik, -misbruik en -afhankelijkheid bespreekbaar te maken met een jongere en diens ouders? En wat is de functie van het gebruik?

Aanbevelingen

Signaleren en bespreekbaar maken

Maak middelengebruik bespreekbaar zodra je het signaleert. Dus nog vóór eventuele screening en diagnostiek. Dit is een taak voor alle professionals die werken met jongeren, maar ook voor het systeem om de jongere heen.
Ondersteun ouders in het signaleren van middelengebruik bij hun kind en hoe ze met het middelengebruik om kunnen gaan.
Leer ouders gespreksvaardigheden aan om middelengebruik op een open en niet-veroordelende manier met hun kind te bespreken.

Lees meer: Signaleren en bespreekbaar maken

Inzetten van jeugdhulp, ggz/verslavingszorg

Welke normen kunnen worden vastgesteld om te bepalen of het middelengebruik hanteerbaar is en of de ggz/verslavingszorg moet worden ingeschakeld?

Aanbeveling

Verslavingszorg inschakelen

Schakel de verslavingszorg in wanneer er sprake is van één of meerdere van de hieronder beschreven situaties.

Lees meer: Verslavingszorg inschakelen

Effectieve interventies gericht op voorkoming

Welke bewezen effectieve interventies zijn beschikbaar om gebruik en misbruik te voorkomen bij jongeren met een verhoogd risico?

Aanbevelingen

Motiverende gespreksvoering

Gebruik motiverende gespreksvoering en geef feedback op het middelengebruik. Doe dit bij zowel selectieve als geïndiceerde preventie. Maak in deze gesprekken een vergelijking met het middelengebruik van andere jongeren (geef dus normatieve feedback).

Lees meer: Motiverende gespreksvoering

Preventieprogramma's

Gebruik de preventieprogramma’s die passen bij de doelgroep en de setting (zie de tabel Overzicht selectieve en geïndiceerde preventieprogramma's). 
Zet selectieve preventieprogramma’s in bij jongeren als er zorgen zijn over middelengebruik, bijvoorbeeld op basis van hun positieve score op de gebruikte screeningsinstrumenten.  
Zet geïndiceerde preventie in bij jongeren die een positieve score hebben op de gebruikte screeningsinstrumenten.

Lees meer: Preventieprogramma's

Effectieve interventies gericht op vermindering

Welke bewezen effectieve interventies zijn beschikbaar om middelengebruik en -misbruik te verminderen?

Aanbevelingen

Effectieve interventies

Gebruik de beschrijving in Effectieve interventies bij het kiezen van een behandelinterventie. 
 Werk samen met jongeren en hun ouders. Help ouders bij het verkrijgen van genoeg kennis en vaardigheden om verstandig om te gaan met het (eventuele) middelengebruik van hun kind.  
Werk het liefst systeemgericht, aansluitend op de eigen kracht van de jongere en het gezin.  
Besteed ook aandacht aan terreinen die buiten het gezin liggen, zoals school, werk en vrije tijd.  
Als interventies in een gemeente niet beschikbaar zijn, zoek dan naar een alternatief aanbod op basis van deze richtlijn en meld de lacunes bij de jeugdhulpinstelling. 
Blijf de jongere stimuleren met behulp van motiverende gespreksvoering. Stel haalbare doelen, denk in oplossingen en bouw een helpend netwerk.

Lees meer: Effectieve interventies