Analyse van het gezin
Toelichting op de aanbevelingen
-
Begin in ieder gezin met meervoudige en complexe problemen met een goede analyse van de situatie. Kijk niet alleen naar de feiten, maar ook naar de mensen om het gezin heen en naar de geschiedenis van het gezin. Wat heeft in het verleden wel of juist niet gewerkt?
-
Begin niet opnieuw met het verzamelen van informatie, maar ga verder met wat al bekend en gedaan is. Maak deze analyse in dialoog met het gezin.
Het is van belang dat je als jeugdprofessional per gezin goed analyseert hoe de situatie eruitziet. Wat werkte eerder wel of niet, wat zijn de capaciteiten van de gezinsleden, welke intergenerationele patronen spelen een rol en hoe kun je elk gezinslid het beste benaderen?
De beste aanpak in de hulpverlening aan het gezin hangt af van de combinatie van problemen die zich voordoen en het hulpzoekgedrag van het gezin. Op basis van praktijkervaringen zijn strategieën ontwikkeld voor het werken met vijf verschillende soorten gezinnen met meervoudige en complexe problemen (Steketee & Vandenbroucke, 2010):
Orde-op-zaken-model
Dit model richt zich op kwetsbare gezinnen met één of meerdere risicofactoren, die het risico lopen om buitengesloten te raken en in de problemen te komen. Deze gezinnen hebben vooral ondersteuning nodig om toegang te krijgen tot passende voorzieningen. Zorg dat er voldoende coördinatie is tussen de betrokken voorzieningen en instellingen.
Vinger-aan-de-pols-model
Dit model is bedoeld voor gezinnen zonder duidelijke hulpvraag en die daarom geen actieve bemoeienis van de hulpverlening willen. In deze situatie kun je ervoor kiezen om een casemanager in te zetten, die regelmatig langsgaat om te kijken of een onderliggend probleem is uitgegroeid tot een concreet probleem waarvoor hulp nodig is. Afhankelijk van de aard van de problematiek bepaal je vervolgens welke organisatie een gezinscoach inschakelt.
Stut-en-steun-model
Dit model richt zich op gezinnen die kampen met een chronische, hardnekkige en problematische situatie, waardoor zij moeite hebben met het organiseren van het dagelijks leven. Deze gezinnen hebben behoefte aan langdurige en intensieve begeleiding.
Direct (gedwongen) hulpaanbod
Voor gezinnen met duidelijke en urgente problematiek is het belangrijk om snel hulp te bieden, zowel op vrijwillige als gedwongen basis. De ernst en urgentie van het probleem bepalen welke instantie de zorgcoördinatie op zich neemt.
Refresh-model
Dit model is bedoeld voor gezinnen waarvan de bestaande hulpverlening is afgesloten, maar waar het belangrijk is om gedurende een bepaalde periode regelmatig te controleren of alles goed blijft gaat. De hulpverlener die verantwoordelijk was gedurende het hulpverleningstraject verzorgt ook de nazorg.