Situatie in kaart brengen

Verder werken vanuit de basis 

Als de acute veiligheid op orde is, neem dan de tijd om de situatie van het gezin verder te inventariseren. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de instrumenten in Hulpmiddelen en tools. Kijk naar de situatie in het hier en nu, en naar de geschiedenis van het gezin. Wat gaat er goed en wat zijn de zorgen? Hoe is de huidige situatie ontstaan? Welke gezins- en omgevingsfactoren spelen een rol? Hoe werken de verschillende factoren op elkaar in? Welke hulpverlening is al ingezet bij het gezin? Wat werkte toen wel en wat niet? Probeer patronen te ontdekken – zowel bínnen het gezin als tussen het gezin en hulpverleners. Hoe kun je deze patronen doorbreken? Samen met het gezin kom je zo tot een verhaal over wat er aan de hand is, waar het gezin naartoe wil en wat daarvoor moet gebeuren. Volgens de klankbordgroep mag je best even de tijd nemen voor een goede inventarisatie zonder dat je direct handelt. Zolang de veiligheid van het kind maar in orde is. Is dit niet meer het geval, grijp dan direct in (zie Signalering en diagnostiek).  

Met verschillende bronnen kun je de situatie in het gezin in kaart brengen en beoordelen of deze goed genoeg is. De belangrijkste bronnen zijn de gesprekken met de gezinsleden, onder wie de kinderen, en de observaties van de situatie en interactie van het gezin in de eigen omgeving. Ook de informatie van andere betrokkenen bij het gezin en de dossierinformatie zijn van belang (Lauriks et al., 2013). Maak gebruik van de verschillende vragenlijsten en instrumenten (zie Hulpmiddelen en tools) om het functioneren van een gezin te beoordelen. Besteed hierbij aandacht aan de opvoedvaardigheden van ouders, gezinsdynamiek en de invloed van omgevingsfactoren. Denk aan de veiligheid in het gezin, de zelfredzaamheid, het functioneren van het gezin en de opvoedcompetenties van de ouders. Stel voordat je een instrument gebruikt de kwaliteit vast, bijvoorbeeld via COTAN-documentatie.