Overslaan en naar de inhoud gaan
Richtlijn
Ernstige gedragsproblemen
Twee kinderen geven highfive

7. Competenties

Dit onderdeel gaat in op de gewenste houding en vaardigheden die je als jeugdprofessional nodig hebt als je wilt bouwen aan een constructieve samenwerkingsrelatie met kinderen met (ernstige) gedragsproblemen en hun ouders. Ook komt aan de orde hoe je als jeugdprofessional (beroepsopvoeder of ambulante hulpverlener) de cognitieve vaardigheden van kinderen kunt vergroten met behulp van cognitief-gedragstherapeutische principes.

Vragen en aanbevelingen

Samenwerken met kinderen en ouders

Hoe werk je als jeugdprofessional constructief samen met kinderen met (ernstige) gedragsproblemen en hun ouders? En hoe kun je de cognitieve vaardigheden van kinderen vergroten?

Aanbevelingen

Bouwen aan een samenwerkingsrelatie

  • Leg vanaf het eerste gesprek met ouders en het kind op een begrijpelijke en ontschuldigende manier uit hoe risicofactoren van invloed zijn op het ontstaan en in stand houden van ernstige gedragsproblemen. Leg op dezelfde wijze uit hoe beschermende factoren (bijvoorbeeld informele steun) een buffer kunnen vormen voor de invloed van risicofactoren. Deze uitleg maakt deel uit van je psycho-educatie aan ouders en kinderen en bevordert hun motivatie om zich in te zetten voor de diagnostiek en behandeling.

  • Heb oog voor stress bij ouders en praktische belemmeringen die deelname aan hulp kunnen verstoren.

Cognitief-gedragstherapeutische principes

Hoe kunnen jeugdprofessionals cognitief-gedragstherapeutische principes toepassen in de dagelijkse praktijk?

Aanbevelingen

Cognitief gedragstherapeutische principes in de dagelijkse praktijk

  • Help het kind vaardiger te worden in het oplossen van problemen, zelfmanagement, het waarnemen van situaties en het trekken van juiste conclusies over oorzaak en gevolg.

  • Laat het achterhalen en uitdagen van storende gedachten over aan hiertoe opgeleide cognitief gedragstherapeuten.

  • Pas cognitief-therapeutische principes alleen toe in aanvulling op gedragstherapeutische principes.

Werken aan vaardigheden bij het kind

  • Richt je als jeugdprofessional in de behandeling van kinderen met ernstige gedragsproblemen op het vergroten van probleemoplossingsvaardigheden, zelfmanagementvaardigheden, waarnemingsvaardigheden en vaardigheden in het maken van juiste gevolgtrekkingen. Werk daarbij met geprotocolleerde interventies.

Succeservaringen opdoen en vergroten

  • Werk niet aan het direct achterhalen en uitdagen van storende gedachten. Dit is het werk van hiertoe opgeleide cognitief gedragstherapeuten. Beïnvloed storende gedachten wel indirect door - tijdens het oefenen van nieuw gedrag - succeservaringen te bewerkstelligen en te bekrachtigen.

Vermijd bekrachtiging van storende gedachten

  • Voorkom dat je in je bejegening onbedoeld gedachten bekrachtigt die een negatief zelfbeeld bij het kind versterken.

Ondersteuning van het geleerde in de dagelijkse routine

  • Werk aan de generalisatie van wat het kind in de therapie heeft geleerd, door in de dagelijkse routine regelmatig helpende zinnen te gebruiken of het kind in te seinen zulke zinnen te gebruiken, of terug te komen op kernbegrippen die aan bod komen in therapie of training.

  • Betrek ouders en het bredere systeem bij de aanpak en begeleid hen bij het (voor zover mogelijk) overnemen van deze aanpak.

  • Draag zorg voor aanvullende opleiding, methodische werkbegeleiding en monitoring van jeugdprofessionals om een programma-integere aanpak te bewaken.