4.1.5. Reflectie en teamcoaching als veiligheidsinstrument

Reflectie, intervisie en teamcoaching

Om te voorkomen dat de nadruk komt te liggen op controle, moeten professionals kritisch kunnen kijken naar hun eigen handelen en het handelen van hun team. Reflectie, intervisie en teamcoaching helpen daarbij. Ook dragen die bij aan het professioneel handelen van het hele team.

Regelmatig reflecteren

Werken in de jeugdhulp met verblijf is intensief. Als professionals ben je afhankelijk van elkaar en de werkomgeving kan veeleisend zijn. Het is een uitdaging om de juiste balans te vinden: aan de ene kant wil je genoeg flexibiliteit om de ontwikkeling van jongeren te stimuleren, aan de andere kant is er voldoende controle nodig om chaos en problemen te voorkomen. Bij het zoeken naar die balans komen vaak dilemma's voor. 

Om te voorkomen dat de nadruk te veel op controle komt te liggen, is het belangrijk dat je als professional regelmatig reflecteert op je eigen handelen en het handelen van je team. Zorg dat je daarvoor een passende reflectiemethode gebruikt (Dekker & Van Miert, 2020). Een team dat stabiel en veilig is, reflecteert regelmatig op emoties, dilemma’s en twijfels om het professioneel handelen te versterken en het handelen vanuit angst, onzekerheid en/of machteloosheid te verminderen (De Valk, 2019; Formenti & Rigmonti, 2020).

Reflectiemethode voor teams

De academische werkplaats ontwikkelde een methode (Nooteboom et al, 2019). De methode helpt om samen het werk te evalueren, zodat je ervan kan leren en beter leert omgaan met lastige situaties. Drie onderdelen staan centraal:

• Zorg voor een veilige basis: teamleden moeten zich durven uitspreken. Gelijkwaardigheid, vertrouwen, duidelijke communicatie, afspraken nakomen en de onderlinge relatie tussen de teamleden zijn belangrijk.
• Stel reflectieve vragen: door goed door te vragen op wat iemand denkt of voelt, begrijp je keuzes beter. Het gaat niet om oordelen, maar om het leerproces van de professional.
• Geef constructieve feedback: de feedback is eerlijk, opbouwend en helpt collega’s verder. Door patronen te benoemen, maak je elkaar bewust van hoe het team werkt en wat beter kan.