
Intakefase
Toelichting op de aanbeveling
-
Bespreek de seksuele ontwikkeling in de intakefase met het kind of de jongere en de ouders en laat dit regelmatig terugkomen tijdens de begeleiding/behandeling. Gebruik hiervoor het Vlaggensysteem en – indien nodig – de Child Sexual Behaviour Inventory (CSBI) of het Risicotaxatie Instrument Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag (RIS).
Ouders en jongeren vinden het vaak lastig om zelf over seksualiteit te beginnen of om hulp te vragen. Als jeugdprofessional moet je daarom het initiatief nemen. Je kunt seksualiteit makkelijker aan de orde stellen als je hierop voorbereid bent, bijvoorbeeld door training, en als je ‘toestemming’ hebt om het onderwerp te bespreken (randvoorwaarden van de organisatie). Gebruik voor het bespreekbaar maken van seksualiteit in de begeleiding van kinderen en jongeren en hun ouders het BETTER-model (Mick & Cohen, 2003) als uitgangspunt. Gebruik de LOVE-regel om ouders een handvat te bieden voor seksuele opvoeding.
Het BETTER-model in een notendop
B = Bring up: begin erover (in een gesprek, vragenlijst, op de website). Laat zien dat het een onderwerp van gesprek is: het staat op de agenda!
E = Explain: leg uit dat seksualiteit een onderdeel van het leven is en besproken kan en mag worden in de setting waar jij als jeugdprofessional werkt.
T = Tell: vertel dat jij als jeugdprofessional regelmatig terugkomt op het onderwerp, zodat er een andere keer ruimte voor is als het nu niet het juiste moment is (dit is immers voor iedereen anders). Het valt dus niet van de agenda af als er nú niets over te vertellen valt.
T = Time: neem er de tijd voor als er wel iets over te vertellen valt.
E = Educate: geef informatie en psycho-educatie (seksuele vorming).
R = Record: noteer in het dossier dat het thema besproken is en wordt.
De LOVE-regel in een notendop
De LOVE-regel benoemt specifieke aandachtspunten die voor de seksuele opvoeding van belang zijn. De regel sluit aan bij de autoritatieve opvoedstijl. Een interventie zoals Triple-P (positief opvoeden) kan ouders helpen zich deze opvoedstijl eigen te maken. De interventie Opgroeien met Liefde (ondersteuning voor professionals, zie Aanpak en interventies) kan je helpen om ouders seksuele opvoedondersteuning te bieden. De interventie is in eenvoudige taal verwoord, zodat een grote groep ouders ermee uit de voeten kan.
L = Let op uw kind. Voor een goede ondersteuning is het belangrijk dat ouders weten waar hun kind mee bezig is en hoe een gezonde seksuele ontwikkeling verloopt. Motiveer ouders het seksuele gedrag van hun kind te monitoren en geef tips hoe ze kunnen anticiperen op een volgende fase. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de folders ‘Seksuele ontwikkeling 0-18 jaar’ en ‘Seksuele opvoeding van kinderen en jongeren 0-18 jaar met een beperking’ (Rutgers) gebruiken.
O = Open communicatie. Ouders spelen een belangrijke rol in de seksuele opvoeding door vragen van hun kind te beantwoorden of met hun kind te praten over relaties en seksualiteit. Moedig ouders aan open met hun kind over seksualiteit te praten en geef informatie over geschikte gespreksonderwerpen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de folders ‘Seksuele ontwikkeling 0-18 jaar’ en ‘Seksuele opvoeding van kinderen en jongeren 0-18 jaar met een beperking’ (Rutgers).
V = Voorbeeld geven. Ouders zijn altijd een voorbeeld voor hun kind. Voor een positieve seksuele ontwikkeling is het goed als hun kind zich kan spiegelen aan ouders die respectvol en liefdevol met elkaar en anderen omgaan. De kans is dan groot dat ze die houding overnemen.
E = Er zijn voor uw kind. Voor zowel jonge kinderen als jongeren is het belangrijk dat de thuissituatie warmte, veiligheid en bescherming biedt. Geef ouders positieve opvoedtips, zoals het knuffelen van jonge kinderen, een luisterend oor bieden, beschikbaar zijn zonder (meteen) te oordelen, het serieus nemen van de wensen en grenzen van het kind, en het kind begrenzen en corrigeren als seksueel gedrag niet toelaatbaar is. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de folder Over de grens. Seksueel opvoeden met behulp van het Vlaggensysteem (Sensoa) of de tips voor ouders op weekvandelentekriebels.nl.