4. Het beslisproces

Beoordeel samen met het kind en de ouders wat de aard en ernst van hun vraag of probleem is. Beslis vervolgens samen met hen over de best passende hulp. Doorloop de volgende kernstappen:

1. Verhelder de vraag.
2. Maak een probleem- en krachtenanalyse (als dat nodig is).
3. Stel doelen op. 
4. Beslis over passende hulp. Verken en mobiliseer hierbij het sociale netwerk rond het gezin.
5. Voer de hulp uit (niet uitgewerkt in deze richtlijn).
6. Evalueer de resultaten van de hulp en beslis over vervolg of beëindiging.

Als een gecertificeerde instelling start met de uitvoering van een jeugdbeschermingsmaatregel zijn de stappen van vraagverheldering en probleem- en krachtenanalyse vaak al gezet. Bespreek in dat geval het raadsrapport en de beschikking. Onderzoek ook waar de vragen en behoeften van het gezin liggen. 

In het raadsrapport en de beschikking zijn vaak hulpdoelen beschreven, maar deze vragen om uitwerking en prioritering. Benut de ruimte in het beslisproces om samen met gezinnen keuzes te maken, ook over de invulling van hulp. Het raadsrapport en de beschikking van de kinderrechter stellen randvoorwaarden aan de hulp. 

Wees je ervan bewust dat beslissen moeilijk is en dat mensen het vaak lastig vinden om veel informatie te verwerken. Maak daarom een helder onderscheid tussen de informatie die je verzamelt, de gedachten en ideeën die je daarover hebt, de conclusies die je trekt en de beslissingen die je op basis van die conclusies neemt. Gebruik hulpmiddelen om valkuilen in besluitvorming te vermijden en reflecteer samen met een gedragswetenschapper regelmatig op de lopende zaken.

Verzamel alleen informatie die nodig is om de vraag van de cliënt te verhelderen, diens doelen te bereiken en beslissingen over passende hulp te nemen. Waak wel voor een kokervisie en houd rekening met meerdere mogelijke verklaringen voor symptomen of signalen van problemen. 

Houd gedurende het hele besluitvormingsproces aandacht voor de veiligheid van het kind, voor diens motivatie en die van de ouders, en voor de (mogelijke) betrokkenheid van het sociale netwerk van het gezin. 

Zorg dat je kennis hebt van ontwikkelings- en opvoedingstaken. Raadpleeg een gedragswetenschapper bij onvoldoende kennis over ontwikkelings- en gedragsproblematiek.

Zorg dat je weet wat belangrijke aandachtspunten zijn in het beoordelen van de aard en ernst van de problemen, inclusief risico- en beschermende factoren, veroorzakende en instandhoudende factoren en sterke kanten van het kind en de ouders. 

Beslis weloverwogen welke instrumenten en middelen (vragenlijst, observatie, interview, bestaande dossiers en/of informatie van derden) het best ingezet kunnen worden om de problemen en krachten verder in kaart te brengen en te beslissen over passende hulp. 

Schakel als dat nodig is een specialist of expert in voor verdere diagnostiek.

Maak gebruik van gestandaardiseerde en gevalideerde instrumenten en breed gewaardeerde hulpmiddelen om de aard en ernst van de problemen en de krachten in kaart te brengen.

Laat een gedragswetenschapper zorgvuldig de meetresultaten interpreteren en met andere verzamelde informatie in perspectief zetten

Spreek cruciale onderwerpen van tevoren door met de gedragswetenschapper. Denk aan conclusies van de probleem- en krachtenanalyse, de beslissing over de (uitgezette of uit te zetten) koers en de beslissing over hulpaanbod. 

Bevraag als gedragswetenschapper de jeugdprofessionals zorgvuldig. Vraag wat de verzamelde feiten zijn, ga na welke mening en beleving ouders, het kind en jeugdprofessionals daarbij hebben en trek een heldere conclusie over wat er aan de hand is. Help uitvoerende professionals om te reflecteren op de zaak en helder uit te leggen waarom zij tot bepaalde conclusies zijn gekomen.

Wees alert op de valkuilen die besluitvorming door een team heeft, en maak gebruik van de kwaliteiten van dit soort besluitvorming. De kwaliteit van de besluitvorming wordt beter door een interdisciplinair team, goede voorbereiding, wisseling van perspectief, een sterke voorzitter, gestructureerde bespreking van de casus, monitoring en reflectie, en een sfeer die gericht is op leren.

Bespreek altijd met het kind en de ouders of en hoe de informatie-uitwisseling en afstemming van hulp plaats gaat vinden. Denk aan contacten met huisarts, school en sportclub.