5. Vraagverheldering

Laat het kind en de ouders formuleren wat hun vraag of het probleem is en bouw een constructieve samenwerkingsrelatie op.

Wees altijd alert op (alarm)signalen en risicofactoren van kindermishandeling en huiselijk geweld en breng zo nodig hulp op gang. Zie de richtlijn Kindermishandeling.

Schakel bij (vermoedens van) kindermishandeling of huiselijk geweld een gedragswetenschapper in.

Heb aandacht voor de ‘beladenheid’ van veiligheid en kindermishandeling. Wees je bewust van de schuld- en schaamtegevoelens bij het kind en de ouders. Het komt geregeld voor dat ze de mishandeling vanwege deze gevoelens verborgen houden. Maak veiligheid en kindermishandeling bespreekbaar en laat merken dat je ouders wilt helpen, zonder hen te veroordelen voor hun gedrag maar ook zonder het gedrag te bagatelliseren. 
Let op: Deze aanbeveling is vooral bedoeld voor jeugdprofessionals in het vrijwillige kader. Voor jeugdbeschermers geldt dat het vooral belangrijk is om te letten op nieuwe signalen die erop kunnen duiden dat kindermishandeling en huiselijk geweld voortduren of escaleren.

Check praktische en formele informatie. Inventariseer samen met het kind en de ouders zowel de hulpvraag (klachten) als de positie en rol van de betrokkenen. Vraag toestemming aan het kind en de ouders om informatie bij derden op te vragen.

Beoordeel onderstaande punten samen met het kind en de ouders, met gebruik van het Framework for the Assessment of Children in Need and their Families (zie Het beslisproces) (Department of Health, 2000):

• De vraag van het kind en de ouders, de aard en ernst van het probleem en de krachten.
• De veiligheid van het kind.
• Het probleembesef, de motivatie en balans in de draagkracht en draaglast bij de ouders en/of het kind.
• De urgentie van het probleem.

Neem samen met het kind en de ouders een besluit over het vervolgtraject.

Als de kern van de problematiek helder begint te worden, pak dan de specifieke richtlijn erbij die bij dat probleem past.

Geef bij een alledaags of licht probleem voorlichting of advies. Of zet waar mogelijk het sociale netwerk van het gezin in – en/of een lichte interventie.

Overweeg specialistische diagnostiek en/of behandeling als er sprake lijkt van een medisch of psychiatrisch probleem of een licht verstandelijke beperking.

Bespreek bij complexe en/of meervoudige problematiek ook met een gedragswetenschapper de conclusies over de aard en ernst van de problemen.

Als verder onderzoek nodig is en er geen specialistische expertise voor diagnostiek vereist is, dan volgt de fase van probleem- en krachtenanalyse.

Zorg dat verder onderzoek of nadere diagnostiek en/of het op gang brengen van hulp niet te lang duurt. Lange wachttijden en onzekerheid over de wachttijd kunnen de situatie verergeren.

Leg schriftelijk de gezamenlijke conclusies, beslissingen en gemaakte vervolgafspraken vast. Maak bij het inschakelen van specialistische hulp afspraken met het kind en de ouders over het delen van gegevens met de andere hulpverlener.