6. Veiligheid in pleeggezinnen

Zorg dat het kind in het pleeggezin veilig is door pleeggezinnen zorgvuldig te screenen, de veiligheid van het kind structureel te monitoren en pleegouders gedurende de pleegzorgplaatsing te begeleiden.

Screen aspirant-pleeggezinnen conform de vereisten van de Jeugdwet en het Kwaliteitskader voorbereiding en screening aspirant pleegouders. Doe dit ook bij netwerkpleeggezinnen als een kind daar al verblijft.

Ga na of pleegouders voldoende met hun eigen stress weten om te gaan. Geef zo nodig psycho-educatie en training om stress te signaleren en hanteren. Spreek eventueel ook met andere pleegkinderen uit het pleeggezin. 

Stel pleegouders op de hoogte van de voorgeschiedenis van een kind. 

Bereid pleegouders goed voor op de plaatsing van een (seksueel) getraumatiseerd kind. 

Besteed in de pleegouderbegeleiding structureel aandacht aan veiligheid, voorkómen van mishandeling, de normale seksuele ontwikkeling, seksueel afwijkend gedrag (zoals seksueel wervend of grensoverschrijdend gedrag), seksueel misbruik en machtsrelaties. 

Zorg dat pleegouders samen met (pleeg)kinderen het gesprek aangaan over veiligheid in huis en huisregels opstellen voor bijvoorbeeld (lichamelijk) contact, het op slot doen van deuren en (gedeeltelijk) naakt door het huis lopen.

In de gesprekken die je voert met het kind heb je altijd aandacht voor de veiligheid van het kind. Geef in de gesprekken aan waar het kind terecht kan als het zich tussentijds onveilig voelt. Voer daarnaast gesprekken met andere betrokkenen (mensen uit het netwerk, school, vrijetijdsbesteding of hulpverleners) over de veiligheid in het pleeggezin.  

Als een kind vertelt over een onveilige situatie, blijf dan in nauw contact met het kind. Blijf rustig en complimenteer het kind dat het dit vertelt. Overleg met het kind wat er op welke manier met wie besproken wordt. 

Handel conform de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling.

Blijf met het kind in contact, en maak voorspelbaar wat er gaat gebeuren. Ook nadat je een eventuele melding hebt gedaan bij Veilig Thuis of een andere instantie. 

Zorg dat er een vertrouwenspersoon is voor elk kind dat in een pleeggezin verblijft. Zoek samen met het kind uit wie deze vertrouwenspersoon kan zijn. Belangrijk is dat een kind zich vrij voelt om met deze persoon alles te bespreken en dat het kind deze vertrouwenspersoon op afgesproken tijden ontmoet. Denk bijvoorbeeld aan een leerkracht, een familielid of een vriend. 

Wees alert op signalen van onveiligheid en kom zo nodig in actie om de veiligheid van kinderen in een pleeggezin te beschermen. Zorg dat het kind zelf gehoord wordt (zie Participatie van kinderen in de Meldcode Huiselijk Geweld). 

Wees alert bij lichamelijke of psychische klachten of stress bij pleegouders en bij moeilijkheden met hun sociale steun. Dit verhoogt het risico op kindermishandeling. 

Let op signalen van seksueel misbruik. Let vanwege een verhoogd risico op seksueel misbruik in het bijzonder op bij meisjes, bij kinderen met een licht verstandelijke beperking, en bij kinderen met een voorgeschiedenis van seksueel misbruik. Bespreek mogelijke risico’s met pleegouders en ouders.